Í dag tengjum við Íslendingar hákarlinn helst við þorrablót þar sem honum er gjarnan skolað niður með brennivíni af mismikilli áfergju og ánægju. Ef marka má erlend greinaskrif er það ennfremur vinsæl iðja okkar að bjóða erlendum gestum upp á hákarlssmakk. Við skemmtum okkur yfir viðbrögðunum og tætum svo í okkur hákarlinn eins og svellköldum víkingum sæmir. Það sem okkur hættir til að gleyma er að hákarlinn var einn verðmætasti nytjafiskur Íslendinga á 19. öldinni og í raun undirstaða þilskipaútgerðar í landinu.

Hákarlaveiðar
Nýting hákarls til matar á sér langa sögu á Íslandi. Þegar á 14. öld voru þær orðnar allmiklar og fóru svo vaxandi. Farið var í svokallaðar hákarlalegur á opnum bátum og tók hver veiðiferð frá 2–4 dögum og allt upp í eina til tvær vikur ef afli var tregur eða veður óhagstætt. Menn þurftu að þola vosbúð og ekki var gott að vera velgjugjarn vegna hákarlsbeitunnar sem oft var úldinn selur eða annað úldið kjötmeti.

Blómatími hákarlaveiða við Ísland var 18. og 19. öldin. Í dag eru aðeins fáeinir smábátar sem stunda hákarlaveiðar. Meirihluti hákarlaaflans sem berst á land slæðist óvart í veiðarfæri togskipa. Hákarlinn sem veiddur er hérlendis er í flestum tilvikum grænlandshákarl. Hann getur orðið 6–7 metra langur, en algengasta lengdin er á bilinu 2–5 metrar. Þeir sem vilja kynna sér sögu hákarlaveiða og verkun geta farið á minjasafnið í Bjarnarhöfn vestan Stykkishólms. Þar er jafnframt hægt að smakka og kaupa hákarl.

Kæsing
Eftir að hákarlinn hefur verið skorinn þarf að kasa hann sem kallað er. Ólíkt mörgum öðrum hryggdýrum hafa hákarlar ekki þvagkerfi. Skömmu eftir að hákarl er drepinn tekur því þvagefnið að brotna niður og myndar meðal annars ammóníak. Á Íslandi hefur kæsing verið notuð frá alda öðli til þess að losna við eituráhrif ammóníaks. Kæsingin fer fram yfir vetrarmánuði. Lengst af fólst hún í því að láta hákarlinn gerjast í 1–3 mánuði í moldar- eða malargryfju og síðan var hann þurrkaður. Nú til dags er hann gjarnan settur í kös í kassa. Eftir að kæsingunni lýkur er hákarlinn hengdur upp í hjalla til þurrkunar og þarf að hanga í 4-5 mánuði. Þá getur brugðið til beggja vona um hvernig til tekst. Þar er veðurfarið helsti örlagavaldurinn. Glerhákarlinn verður til úr kviðnum en skyrhákarlinn úr bakinu.

Lifrin notuð sem ljósgjafi
Lifrin úr hákarlinum var brædd í landi og lýsið flutt út og notað sem ljósgjafi til að lýsa upp borgir Evrópu. Lýsisverðið hækkaði ár frá ári vegna aukinnar eftirspurnar. Hákarlaveiðarnar gáfu mikinn og skjótfengan gróða og sköpuðu fyrsta umtalsverða uppgangsskeiðið  í sögu íslensks sjávarútvegs á síðari öldum.